عملیات بستن حساب‎های دائمی در پایان سال مالی توسط حساب تراز اختتامیه انجام می‎شود. بنابراین در پایان هر دوره مالی باید تمامی حساب‎ها اعم از موقت و دائم بسته شوند و آخرین اسناد حسابداری شرکت‎ها  ثبت شوند. بدین منظور آخرین سندی که در هر دوره مالی ثبت می‎شود، سند اختتامیه نام می‎گیرد. حساب اختتامیه حسابی است که در عملیات بستن حساب‎ها در پایان سال مالی از آن استفاده می‎شود.  اختتامیه حسابداری، تنها مانده حساب‌های دائمی سال مالی جاری را در خود ذخیره کرده و به سال مالی جدید انتقال می‎دهد. در ادامه و با شروع سال مالی جدید، سند‎های اختتامیه به وسیله سندهای افتتاحیه، دارای مانده صفر شده و عملیات انتقال مانده حساب‎های دائمی به سال مالی جدید اتفاق می‎افتد. لازم به ذکر است که حساب اختتامیه ماهیت حسابداری ندارد. حساب اختتامیه و افتتاحیه برخلاف سایر حساب‎ها که دارای کدینگ مشخصی هستند، کدینگ معینی ندارند و ممکن است در کدینگ سایر حساب‎ها قرار بگیرند.

حساب‎ها در حسابداری از منظر انتقال یا عدم انتقال مانده به سال بعد، به سه دسته دائم، موقت و مختلط تقسیم می‎شوند:

بستن حساب‎های موقت

برای اینکار در ابتدا باید تمامی حساب‌های موقت بسته شده و مانده آن‎ها صفر شود. حساب‎های موقت، درآمدها و هزینه‎هایی می‎باشد که در یک دوره مالی و منحصرا در یک سال مالی برای شرکت محقق شده‎اند. این حساب‎ها (باتوجه به ماهیتی که دارند) به حساب خلاصه سود و زیان بسته می‎شوند و به سال بعد منتقل نمی‎شوند. در ادامه حساب خلاصه سود و زیان نیز با توجه به ماهیتی که دارد (مانده بستانکار با فرض سود، مانده بدهکار با فرض زیان) به حساب اختتامیه بسته می‎شود. برای توضیح کامل در این‎باره، می‎توان با شرح مثالی آن را توضیح داد(جدول1تا4).

جدول 1 - بستن حساب درآمد/ فروش

جدول 2 - بستن حساب هزینه/خرید

جدول 3 - بستن حساب خلاصه سود و زیان در صورت داشتن سود

جدول 4 - بستن حساب خلاصه سود و زیان در صورت داشتن زیان

بستن حساب‎های دائمی

حساب‎های دائمی تفاوتی با حساب‎های موقتی دارند. حساب‎های دائم شامل دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام می‎باشند. حساب‌های دائمی با استفاده از تراز اختتامیه بسته خواهند شد. بدین منظور مانده حساب‎های دائمی به حساب اختتامیه بسته می‎شود. در نهایت در سال مالی جدید مانده حساب‎های دائمی سال قبل با استفاده از تراز افتتاحیه به سال مالی جدید انتقال پیدا می‎کند. برای انجام این فعالیت حساب‎های دائمی باید با توجه به ماهیتی که دارند، با حسابی برخلاف ماهیت خود بسته شوند. به‎طور مثال دارایی‎ها با ماهیت بدهکار، در زمان بسته‎شدن با عنوان بستانکار بسته می‎شوند و حساب‎های بدهی و حقوق صاحبان سهام با ماهیت بستانکار، با عنوان بدهکار بسته می‎شوند. (جدول 5و6).

 جدول 5 – بستن حساب بدهی و حقوق صاحبان سهام 

جدول 6 – بستن حساب دارایی

بستن حساب‎های مختلط

حساب‎های مختلط به حساب‎های دائمی گفته می‎شود که در انتهای سال مالی بخشی از آن‎ها به حساب‎های موقت منتقل می‎شوند و در سرفصل صورت حساب سود و زیان دوره لحاظ می‎شوند. حساب‎هایی مانند پیش‎دریافت درآمد، پیش‎پرداخت هزینه و موجودی ملزومات، از حساب‎های مختلط به شمار می‎روند. بقیه‎ی مانده ی این حساب‎های دائمی در ترازنامه منعکس شده و به سال مالی بعد منتقل می‎شوند.

 بستن حساب‎ها در پایان و طی دوره‎ی مالی 

نکته حائز اهمیت این است که برای بستن حساب‎ها با توجه به زمان انجام این کار، می‎توان به دو روش عمل کرد:

1. حساب اختتامیه در طی دوره مالی: در این فعالیت مانده حساب برخی از مشتریان به دلایل مختلفی مثل عدم پرداخت بدهی و یا عدم ادامه همکاری، در طی سال مالی بسته می‌شود. یعنی در واقع می‎توان گفت که مانده بدهی مشتریان مذکور، بدلیل تبادلات مالی بسته شوند. در نهایت حسابداران باید اقدام به بستن حساب‎های مربوطه با حساب اختتامیه کنند.
2. حساب اختتامیه در پایان دوره مالی:  پایان دوره مالی، پیچیده‎تر و طولانی‎تر از طی دوره مالی است. در این عملیات تمامی حساب‎های دائم در پایان سال مالی به حساب اختتامیه بسته و به سال بعد منتقل می‎شوند. در این اقدام، حسابداران می‎توانند از میزان سود یا زیان در طی فعالیت سال مالی خود مطلع شوند.

حساب تراز افتتاحیه

در شروع سال مالی جدید، سرفصل حساب‎های دائمی که در سال مالی قبل توسط حساب اختتامیه بسته شده‎اند، با حساب افتتاحیه باز می‎شوند. به عبارتی حساب افتتاحیه، عملیات انتقال مانده حساب‎های سال مالی قبل را به سال مالی جدید انجام می‎دهد. بطور مثال اگر مانده‎ی حساب‎های دریافتنی شرکت 100000000 ریال باشد و در پایان سال مالی قبل با حساب اختتامیه بسته شده باشد، با شروع سال مالی جدید حساب‎های دریافتنی به مبلغ 100000000 ریال بدهکار شده و حساب افتتاحیه بستانکار می‎شود.

در نتیجه:

با فرا رسیدن پایان سال مالی در شرکت‎ها، یکی از دغدغه‌های اصلی حسابداران کسب‎وکارها، عملیات بستن حساب‎ها است. با بستن درست حساب‎ها و افتتاح آن‎ها در سال مالی بعد، مانده حساب‎ها به سال مالی بعد منتقل شده و فعالیت شرکت تداوم می‎باید.

گردآورندگان: آقایان فرزاد نوری و سینا یاری

برای مشاهده مطلب قبلی کلیک کنید.

برای مشاهده مطلب بعدی کلیک کنید.

 تمامی حق و حقوق مطالب، متعلق به وب سایت «گروه مشاوران مالی برنا تدبیر» می باشد و هرگونه کپی برداری بدون درج منبع، پیگرد قانونی خواهد داشت.

جهت دریافت مشاوره و انجام امور مالیاتی خود می توانید از طریق راه های ارتباطی زیر با مشاوران مالی  برناتدبیر سیستم تماس حاصل فرمایید.

آدرس: بزرگراه نواب پایین تر از میدان جمهوری جنب مترو نواب برج گردون طبقه 10، واحد 1002 شمالی

66383216 (5خط) 📞
www.bornatadbirgroup.com 🌍
info@bornatadbirgroup.com 📧